انکراژ
به معنای لنگر انداختن است . هنگامی که ما با دیدن و یا لمس کردن و یا بوییدن چیزی
به یاد یک خاطره ای قدیمی در ذهنمان می افتیم , در واقع یک انکراژ اتفاق افتاده است
. همانند یک کشتی که به هنگام ایستادن لنگر می اندازد, ما نیز به کمک ان معرف خاص ,
برای به روی سطح امدن خاطره یا حس خود ,لحظه ای در ذهن مان می ایستیم تا کاملا ان
خاطره را به یاد بیاوریم .
آیا برایتان تا به حال پیش امده است که اتفاقی را ببینید و در ذهنتان بیاید که قبلا مشابه اش را دیده اید؟ یا مثلا صدایی را بشنوید و به یاد بیاورید که قبلا ان صدا را شنیده اید؟ یا به مکانی بروید و به یاد بیاورید که قبلا انجا رفته ایید ؟زمانی این تشابهات خاطرات رخ خواهد داد که ان رویداد یا خاطره قبلی , با تمام حواس پنجگانه تان( حس بینایی, شنوایی, لامسه, بویایی و چشایی ) عجین شده باشد. تا کاملا در ذهن ناخوداگاهتان تثبیت شود. بنابرا ین شما با دیدن مشابه آن رویداد و خاطره , سریعا به یاد می اورید که قبلا مشا به اش را دیده اید.
به محرک های بیرونی که باعث به وجود امدن ان حس خاص و یا تداعی خاطره , در درون ذهنمان می شوند Stimulus گویند. و به خود خاطره , آنکر گویند به طور مثال پسری که در حال قدم زدن در پارکی بود. که نا گهان با دیدن یک دختر, احساساتش غلیان می کند و با خودش می گوید که زن زندگی اش را یافته است. با دختر طرح دوستی میریزد تا در صورت داشتن علایق مشترک , باهم ازدواج کنند. وی می پنداشت به خاطره پوشیدن بلوز خاکستری رنگش است که شانس به او رو اورده است. و تصور می کرد که بلوز خاکستری اش همواره برایش خوش یمن است.پس از مدتی دخترک او را رها کرد و رفت . و پسر از ان به بعد از رنگ خاکستری متنفر شد و با هر بار دیدن ان رنگ لباس حالش بد میشد. زیرا با دیدنش, به یاد خاطرات دوستی نا فرجامش می افتاد. در واقع به زبان NLP برایش تشکیل یک انکراژ منفی را داده بود. برای کمک به او باید باید ان انکراژ را , خنثی کرد.
به طور خلاصه می توانیم نتیجه گیری کنیم که محرک ها ی بیرونی باعث می شوند که ان منبع درونی یا خاطره در سطح ضمیر ناخوداگاهمان بیایند و ما به یاد ان موضوع خاص بیفتیم. پس یک انکر , محرکی است که به یک تجربه درونی یا یک خاطره , خود احساس شده است. انکرها می توانند مثبت و یا منفی باشند. یعنی گاه خاطرات خوشایند و گاه خاطرات نا خوشایند را برایمان تداعی کنند . و چون طبق پیش فرض های NLP همه منابع و ذخائر راه حل ها , در درون ما وجود دارد می توانیم بر حسب نیاز خود با ساختن انکرهای خاصی , این خاطرات را در صورت مثبت بودن , یاد اوری کنیم. و در صورت منفی بودن , خنثی کرده و به جایش حس خوبی را جایگزین کنیم.
تاریخچه انکراژ:
دو محقق NLP به نام های جان گریندر و ریچارد بندلر , هنگامی که معالجات درمانی میلتون اریکسون ( نابغه روان پزشک و روانشناس )را که بر روی بیمارانش انجام می داد را بررسی می کردند به این نتیجه رسیدند که اریکسون بعد از انجام هیپنوتیزم درمانی بر روی بیمارانش , مچ دست یا شانه و یا قوزک پای بیمارانش را لمس می کرد. در نتیجه نام انکراژ را برای این تکنیک , انتخاب کردند.کاربرد استفاده از انکراژ
از بین بردن اضطراب ها و ترس ها و خاطرات منفی ویا احساسات منفی است . و برای برطرف کردن تیک های عصبی نیز می توان از ان استفاده کرد. برای به وجود اوردن حس اعتماد به نفس , حس قدرت , حس شادی می توان از ان استفاده کرد.اگر در کل تصویری از خاطره مورد نظر خود نداشته باشیم و بیشتر احساساتمان در گیر موضوع شده باشد می توانیم از این تکنیک استفاده کنیم.تکنیک آنکراژ در دو حالت بررسی می شود 1- انکراژ ساده: که یا انکراژ ساده منفی است یا مثبت
2- انکراژ کامل : که در واقع از دو انکراژ ساده , تشکیل شده است.
مراحل انجام انکراژ ساده منفی : Stm منفی
1-شناسایی شرایط نامطلوب. مثلا برای از بین بردن احساس منفی خود نسبت به چیزی یا کسی , در ذهنمان به جستجو می پردازیم و خودمان را در درست قبل از تجربه ان حس ناخوشایند تصور می کنیم. کلیه تصاویر , صداها و حس ها را در ذهنمان تجسم خلاق می کنیم.
2- شناسایی شرایط مطلوب . یعنی برای از بین بردن ان حس بد به چه ابزاری نیازمندیم. جستجوی یک خاطره مثبت و قوی در راستای همان خاطره منفی.
3- انتخاب محرک عصبی . این محرک می تواند اختیاری باشد. مثل فشار دادن یکی از مفاصل انگشتان دست یا گرفتن لاله گوش یا گره کردن انگشتان دست در یگدیگر یا گرفتن مچ دست و یا لمس شانه و ویا بیان کلمه ای با لحن خاص و … می تواند باشد.
4- پرورش سیستم واکو و گرفتن محرک عصبی مورد نظر (Stm ) . یعنی ان خاطره مثبت قوی را طوری به یاد می اوریم که با تمام حواس پنجگانه مان ( حس بینایی, شنوایی, لامسه, بویایی و چشایی ) عجین شده باشد. پرورش خلاق خاطره یا حس حداقل باید یک دقیقه طول بکشد و همزمان با پرورش خاطره , محرک عصبی مورد نظر (Stm ) را می گیریم. و قبل از اینکه احساس کاهش یابد باید از تحریک ان محرک دست برداریم. .
5- انجام خنثی سازی ( Break state ) . یعنی می توانیم به یک نقطه دور نگاه کنیم و یا تا ده بشماریم و یا چشمانمان را یک بار ببندیم و باز کنیم.
6- انجام تست. به موقعیتی فکر کند که به آن در گیر ان حس منفی شده بود و همزمان محرک عصبی مورد نظر (Stm ) را بگیرد . احساس مثبت , خود به خود باید به وجود بیاید.
مراحل انجام انکراژ ساده مثبت: Stm مثبت:
1- شناسایی حس یا خاطره قوی مثبت2- انتخاب محرک عصبی
3- پرورش خاطره مثبت به کمک سیستم واکو. یعنی ان خاطره مثبت قوی را طوری به یاد می اوریم که با تمام حواس پنجگانه مان ( حس بینایی, شنوایی, لامسه, بویایی و چشایی ) عجین شده باشد و همزمان گرفتن ان محرک و به اوج رساندن خاطره که حداقل یک دقیقه باید طول بکشدو قبل از اینکه احساس کاهش یابد باید از تحریک ان محرک دست برداریم. .
4- انجام خنثی سازی ( Break state ) . یعنی می توانیم به یک نقطه دور نگاه کنیم و یا تا ده بشماریم و یا چشمانمان را یک بار ببندیم و باز کنیم.
5- انجام تست. با گرفتن محرک عصبی مورد نظر باید آن حس مثبت خود به خود به وجود اید.
مواردی که در ایجاد یک انکر موفق مورد اهمیت است عبارتند از:
1- قوی بودن خاطره چه مثبت یا منفی2- زمانبندی درست. یعنی در همان ابتدای پرورش خاطره , باید محرک عصبی را بگیریم.
حال برای شروع فرض می کنیم شما به عنوان یک فروشنده نیاز به احساس اعتماد به نفس بالا و حس موفقیت دارید. می خواهیم یک انکراژ ساده مثبت را انجام دهیم.
بنابراین ترجیحا در جایی آرام قرار بگیرید. شرایطی را به خاطر آورید که فروش موفقی داشته اید و قرارداد خوبی بستید .به آن زمان فکر کنید.ببینید هر چه که دیده بودید،بشنوید هر چه که شنیده بودید و احساس کنید هرآنچه در آن زمان احساس کرده بودید.با ایجاد وضوح بیشتر در آنچه می بینید و می شنوید و نزدیک کردن و بزرگ تر کردن تصویر خاطره، احساس مربوطه را تقویت کنید.
درست در زمانی که احساس اعتماد به نفس و موفقیت در درون شما شروع کرد به بالا رفتن، محرک را به کار گیرید (مثلا یکی از انگشتان خود را فشار دهید) و در این حالت نگاه دارید و درست قبل از اینکه احساستان شروع به کم شدن کند، باید از حالت تحریک خارج کنید.(معمولا نگه داشتن محرک چیزی حدود 30 ثانیه تا 1 دقیقه طول می کشد و البته در برخی مواقع در زمانی خیلی کمتر و حتی در چند ثانیه کوتاه نیز می توان یک محرک جدید را ایجاد کرد)
حال در این مرحله قبل از تست تکیه گاه ذهنی به چیزی دیگر فکر کنید.(Break state) مثلا 2 عدد را درهم ضرب کنید یا به میوه مورد علاقه تان فکرکنید.
در مرحله تست فقط محرک را به کار گیرید(مثلا بند انگشتتان را به همان میزان فشار دهید) و به نتیجه توجه کنید.
اگر احساس اعتماد به نفس مجددا جاری شد بدین معناست که شما فرایند را به درستی انجام داده اید.درغیر این صورت ممکن است خاطره ای که برگزیده اید دارای آن قدرت لازم نباشد و یا محرکی که انتخاب کرده اید منحصر به فرد و ویژه نباشد(مثلا نباید ازدست دادن به عنوان محرک استفاده کرد زیرا به اندازه کافی منحصر به فرد نیست و دائم از آن استفاده می شود) و یا ممکن است در زمان مناسب محرک را به کار نگرفته اید(اگر محرک بیش از اندازه نگاه داشته شود و زمانی که احساس خاطره در حالت نزولی قرار دارد تحریک ادامه یابد تکیه گاه ذهنی اثر معکوس خواهد داشت)
تکنیک انکراژ کامل . انکراژ کامل از ترکیب دو انکراژ ساده منفی و مثبت ایجاد می شود. به گونه ای که دو تا محرک عصبی خاص Stm ± را با هم ترکیب می کنیم تا نتیجه بهتری از این تکنیک بگیریم.
کاربرد این تکنیک: برای از بین بردن خاطرات منفی و احساسات منفی و یا نگرانی و ترس هایی است که از علت یا زمان به وجود امدن ان اطلاعاتی , دسترسمان قرار دارد. می توان گفت که درمان ریشه ای ترس ها است. در انکراژ کامل , اطلاعات ورودی را در سیستم عصبی مان تغییر می دهیم گویی که یک سیم کشی دوباره انجام داده ایم. یعنی خاطرات منفی را از ذهنمان جارو می کنیم. در واقع نه تنها , خاطره و احساس منفی را از بین می بریم بلکه , خاطره خوشایند و حس مثبتی را جایگزین ان می کنیم. با انجام درست این تکنیک می توانیم هنگام رو به رو شدن با مسائل و موقعیت های ناخو شایند, از عکس العملهای منفی جلوگیری کرده و واکنش درست و منطقی نسبت به مسئله از خود نشان دهیم. توجه این تکنیک بر خلاف انکراژ ساده باید توسط شخص دیگری بر روی ما انجام شود .
مراحل انجام تکنیک انکراژ کامل:
1- شناسایی شرایط نامطلوب. یعنی می خواهیم چه خاطره و یا حس بدی را تغییر دهیم . 2- شناسایی شرایط مطلوب . یعنی می خواهیم چه خاطره و یا حس خوبی را جایگزین ان کنیم. 3- انتخاب محرک عصبی مثبت و منفی Stm ± . یعنی به سوژه می گوییم که هنگام پرورش خاطره منفی مثلا دستمان را بر روی شانه چپش می گذاریم . و هنگام پرورش خاطره مثبت , دستمان را بر روی شانه راستش می گذاریم. انتخاب محرک ها توسط اختیاری می باشد. 4- پرورش خاطره منفی به کمک سیستم واکو و در همان شروع روند خاطره گرفتن محرک عصبی منفی Stm-. یعنی از سوژه می خواهیم حس منفی و یا خاطره نا خوشایندش را با کمک تمام حواس پنج گانه اش ( حس بینایی , شنوایی , لامسه , بویایی و چشایی ) به یاد اورد و همزمان , دستمان را بر روی شانه چپش می گذاریم . و خاطره منفی اش را به اوج می رسانیم. 5- خنثی سازی. یعنی به سوژه می گوییم به طور مثال به یک رنگ دلخواه فکر کند. 6- پرورش خاطره مثبت به کمک سیستم واکو و در همان شروع روند خاطره گرفتن محرک عصبی مثبت Stm+ یعنی از سوژه می خواهیم حس مثبت و یا خاطره خوشایندش را با کمک تمام حواس پنج گانه اش ( حس بینایی , شنوایی , لامسه , بویایی و چشایی ) به یاد اورد و همزمان , دستمان را بر روی شانه راستش می گذاریم . و خاطره مثبت اش را به اوج می رسانیم.
7- مرحله جابه جایی بین دو Stm ± . ابتدا محرک منفی و سپس محرک مثبت را می گیرریم. یعنی دستمان را بر روی شانه چپ سوژه گذاشته و همزمان خاطره منفی اش را را به اوج می رسانیم .و بلافاصله دستمان را از روی شانه چپش برداشته و بر روی شانه راستش می گذاریم. 8- خنثی سازی. یعنی به سوژه می گوییم به طور مثال به یک میوه دلخواه فکر کند. 9- تست. محرک عصبی منفی را گرفته , حس مثبت باید خود به خود ایجاد شود.
نکات مهم در به کار بردن تکنیک انکراژ کامل:
1- خاطره مثبت باید قوی تر از خاطره منفی بوده و در باهم در یک راستا و در یک جهت باشند. 2- محرک های عصبی توسط عامل , بر روی سوژه انجام می شود. 3- گرفتن محرک ها را در همان شروع پرورش خاطره , می گیریم و تا به اوج رساندن خاطره نگه می داریم. 4- خاطره مثبت را باید مدت زمان بیشتری نسبت به خاطره منفی پرورش دهیم.
تهیه و تدوین : فاریا دوستی عضو انجمن کانون ان ال پی ایران
