بهار، موسم طراوت و شادابي و فصل آغاز رويش و تازگي و براي بعضي‌ها زمان شروع حساسيت‌هاي آزاردهنده فصلي است. در اين فصل عده‌اي با استشمام عطر دل‌انگيز گل‌ها، از آن لذت مي‌برند، اما عده‌اي ديگر در كلينيك‌ها و داروخانه‌ها به دنبال راهي براي تسكين عطسه، سرفه و رفع خارش چشمها هستند. عوامل آلرژي زا در مناطق و شهرهاي گوناگون متفاوت است، مثلا در تهران پولن‌هاي گياهان وحشي و خودروي كوههاي اطراف تهران كه توسط باد وجريان هوا در شهر پراكنده و وارد سيستم تنفسي افراد مي‌شود، عمده علت بروز حساسيت‌هاي فصلي است. علايم آلرژي بسته به مكان زندگي و خصوصيات آب و هوايي منطقه و نوع گياهان محيط ممكن است در فصول مختلف سال بروز كند. درمناطق گرم،گرده‌افشاني درختان در اوايل بهار صورت مي‌گيردو دراين مناطق فصل آلرژي‌ها نيز در همان زمان آغاز مي‌شود . در برخي مكان‌ها نيز به دليل آب وهواي منطقه ونوع گياهان محيط، ممكن است درپاييز همزمان باگرده افشاني بعضي از گياهان باز هم علايم آلرژي بروز كند. حتي در بعضي از مناطق ، بويژه درجاهايي كه قارچ مي‌رويد، پراكندگي هاگها در فصل تابستان سبب بروز واكنش‌هاي آلرژيك مي‌شود و معمولا تا پايان دوره گرده افشاني، علايم آلرژي ادامه مي‌يابد.
به‌اعتقادكارشناسان محيط زيست، توليدمثل جنسي در گياهان گلدار با انتقال گرده ازيك گياه به‌گياه ديگر انجام مي‌شود، بعضي از گياهان كه گلهاي زيبا و معطر دارند، حشرات را جذب مي‌كنند وهمين حشرات باعث انتقال گرده‌هاي گياهان به‌يكديگر مي‌شود.
به‌اعتقاد آنان، گياهاني كه گلهاي بدون بو دارند، موردتوجه حشرات نيستند و بنابراين گرده‌هاي خود را رها مي‌كنند تا از طريق وزش باد به گياه منتقل شود و با پراكنده شدن گرده‌هاي اين گياهان درهوا احتمال تنفس آنها به‌وسيله انسان و حيوانات وجود دارد.
بنابراين اگرشما يكي از هزاران نفري هستيد كه به طور ژنتيك به اين مواد حساس هستند، حتما بدانيد كه ورود اين گرده‌ها به سيستم تنفسي، عامل يكسري اختلالات عمده در بدن مي‌شود.
درنتيجه قبل از اين كه به فكر درمان بود، بايد مطمئن شد كه علايم بارز در ما مربوط به‌آلرژي فصلي است،عطسه، آبريزش بيني، سوزش و خارش گلو، ريزش اشك از چشمها و بعضي علايم سرماخوردگي مثل سردرد از نشانه‌هايي است كه‌بيماري را مشكوك مي‌كند.
بايد توجه داشت كه اگر علايم بيماري درست مشابه اين علايم هستندو هرسال در يك زمان مشخص بروز مي‌كند و پس ازمدتي به سرماخوردگي عفوني منتهي مي‌شود، فرد حتما مبتلا به آلرژي فصلي است.
“وحيد فرضايي”، ۲۴ساله كه امسال بهار را با حساسيت شديد آغاز كرده است، گفت: ناراحتي من با سوزش چشم، آبريزش بيني، عطسه و سرفه‌هاي شديد شروع شد، بعدازآن گلويم دردناك و متورم شد، آنقدر كه به‌نظرمي‌رسيد چرك كرده‌است.داخل گلويم خارش داشت و باعث سرفه‌هاي ناگهاني مي‌شد، درضمن سردرد شديدي داشتم و به دليل دشواري تنفس شب‌ها نمي‌توانستم راحت بخوابم.
وي افزود: ابتدا فكر مي‌كردم سرما خورده‌ام اما وقتي اين حالت دو هفته طول كشيد به دكتر مراجعه كردم كه تشخيص داد سرماخوردگي ندارم و به حساسيت فصلي مبتلا شده‌ام.
گزارش علايم به‌پزشك وانجام معاينات باليني توسط پزشك براي تشخيص آلرژي‌هاي فصلي ضروري است.
دكتر “علي‌اصغر شيرازي” متخصص بيماريهاي گوش و حلق و بيني وحنجره، درباره حساسيت‌هاي فصلي گفت: آلرژي فصلي اختلال شايعي است كه غالبا در بالغان جوان مشاهده مي‌شود و درميان اطفال نيز رايج است.
وي با اشاره به‌اينكه اكثر بيماراني كه امسال مراجعه كردند جوان و نوجوان بودند،افزود:درسنين جواني سيستم دفاعي بدن قوي‌تراست وآنتي‌كر بيشتري ساخته مي‌شود، اما باافزايش سن كه ازمقاومت بدن كاسته‌مي‌شود، عادت به‌علل آلرژي زا سبب مي‌شود كه اختلالات آلرژيكي كم شود، لذا اين حساسيت‌ها درافرادمسن به‌ندرت مشاهده مي‌شود.
وي‌اظهارداشت:جواناني كه دچار اين حساسيت‌ها هستند بايد به‌پيشگيري و درمان جدي روي بياورند چون هر اختلالي كه مورد بي‌توجهي واقع‌شودهرچندكوچك و ناچيز مي‌تواند مادر اختلالات وعوارض ديگري باشد كه درآينده به‌وجود خواهند آمد و صدمات جبران ناپذيري به بدن وارد خواهند كرد.
دكتر شيرازي برخي از عوامل شايع دربروز آلرژي را گردوغبارمنازل، غباربدن حيوانات،كپك‌ها، گرده‌گياهان، پر پرندگان وهمچنين تخم‌گذاري‌حشرات ميكروسكوپي در رختخواب ذكر كرد.
وي درخصوص مراقبت‌هاي ويژه و پرهيزهاي غذايي نيزتوصيه‌كرد: از تماس با پشم وموي حيوانات خانگي مثل گربه، مرغ، سگ و جوجه بپرهيزيدوهمچنين ازنگهداري گلهاي طبيعي و گياهان دراتاق خواب بيمار اجتناب و ازبرخي خوراكي‌ها مثل فلفل، سس و رب گوجه‌فرنگي كه ممكن است آلرژي را تشديدكنندنيز خودداري شود.
وي همچنين افزود: بايدآلرژي‌ها را جدي گرفت وبه‌درمان وپيشگيري‌آنهاپرداخت، درغيراين صورت آلرژي ممكن است باعث ايجاد اختلالات مختلفي همچون پليپ، آسم، سينوزيت، مشكل ريوي و حتي ناراحتي‌هاي پوستي مثل كهير شود.
وي همچنين بيماريهاي مرتبط با آلرژي‌هاي فصلي را شامل رينيت‌آلرژيك باعلايم التهاب مخاط بيني وحلق،كونژكتيويت آلرژيك باعلايم قرمزي، سوزش وخارش چشمها و آسم آلرژيك همراه باعلايم تنگي نفس و گرفتگي راههاي تنفسي و تنفس صدادار ذكر كرد. پراكنده شدن گرده گل‌ها در بهار و تابستان افراد بسياري را آزار مي‌دهد، عطسه وقت و بي‌وقت به سراغ بيمار مي‌آيد و فرد را بسيار كلافه مي‌كند، ولي استفاده از آنتي‌هيستامين‌ها با نظارت پزشك معالج به راحتي عطسه را كنترل مي‌كند.
دكتر “محمدحسين اناركي” فوق تخصص بيماريهاي آسم و آلرژي دراين‌باره گفت: آنتي هيستامين‌ها بهترين مثال براي دارو درماني بر ضدآلرژي محسوب مي‌شود و مي‌تواند ميزان وسيعي از نشانه‌ها را متوقف كند.
وي افزود: ولي نبايد با مصرف بيش از اندازه و غيرتخصصي اثرات بيماري را موقتا ازبين برد، بلكه بايد ابتدا عوامل آلرژي زا تشخيص داده شود و بعد درمان باليني توسط پزشك متخصص انجام گيرد.
وي مراقبت را اصل اول درمان در بيماري آلرژي برشمرد و گفت: عموما درمان اين بيماري با اجتناب از عوامل ايجادكننده آن حاصل مي‌شود.
وي اظهار داشت: وقتي به كمك تجربه يا آزمايش‌هاي پزشكي عامل حساسيت زا در محيط شناسايي شود، پيدا كردن راههايي براي دوري از آن فرد را در درمان كامل ياري مي‌كند.
وي ادامه‌داد: معمولا زماني كه گرده به‌مقدار زياد درهوا پراكنده مي‌شود، اجتناب از آنها كاري دشوار است، ولي چند اصل مهم وجود دارد كه رعايت آنها به تخفيف علايم كمك مي‌كند.
اناركي تاكيد كرد: بيماران بايد در تمام شرايط درها و پنجره‌هاي خانه و اتومبيل خود را ببندند، اگر در محيطي بوده‌اند كه احتمال نفوذ گرده‌ها در لابه‌لاي موها ولباسها وجود دارد، قبل از رفتن به رختخواب حمام كرده لباسهاي خود را عوض كنند و از حيوانات كوچك اهلي نيز دوري نمايند، با وجود اينها شايد باز هم دوري كامل از مواد آلرژي زا غيرممكن باشد.
وي گفت: بنابراين دارو درماني توصيه مي‌شود كه خوشبختانه داروهاي بسيار موثري براي درمان انواع آلرژي‌ها وجود دارد و علايم را كاملا برطرف مي‌كند.
فوق تخصص بيماريهاي آسم و آلرژي خاطرنشان ساخت: انتخاب نوع و مقدار داروي مناسب براي بيمار تنها در تخصص پزشك است.
وي همچنين كهير را يكي از آزاردهنده ترين واكنش‌هاي بهاري اين بيماري ذكر كرد و گفت:اين نشانه معمولا به دنبال مسافرت به منطقه‌اي جديد با آب و هواي متفاوت خود را نشان مي‌دهد و بيمار در اولين روزهاي مسافرت متوجه واكنش‌هاي پوستي درقالب كهير در روي پوست خود مي‌شود كه مهمترين وجه تشخيص آنها خارش بسيار زياد آنها است.
وي افزود: مصرف آنتي هيستامين‌ها چند روز قبل از مسافرت و همچنين مصرف آن در طول مسافرت به بيمار كمك بسيار زيادي در برطرف كردن اين عوارض مي‌كند.
اناركي ادامه داد: اين داروها عموما به صورت خوراكي مصرف مي‌شوند و مقادير آنها بايد كاملا زيرنظر پزشك متخصص صورت گيرد.
وي گفت: در هر صورت پس از خوردن اين داروها، به خوبي از مجراي گوارش جذب مي‌شوند و پس از جذب وارد خون مي‌شوند،يك ساعت پس ازمصرف اين داروها، اثرات ضدحساسيتي آنها شروع مي‌شود و بيمار به وضوح اين را حس مي‌كند.
وي افزود: پس از ۴ – ۶ساعت از مصرف يك قرص، اثرات دارو كم كم محو مي‌شود و اين مستلزم اين است كه پزشك معالج با توجه به ويژگي‌هاي بيمار چه دستوري را براي بيمار تجويز كند تا چگونه آن را مصرف كند.
فوق تخصص بيماري آسم و آلرژي تاكيد كرد: بيماران چشمي، زنان باردار و يا شيرده، بيماران تشنجي، بيماران تيروئيدي، بيماران قلبي عروقي، فشارخون بالا، ديابت و آسم بايد به دقت مراقب مصرف اين داروها باشند و بدون تجويز پزشك معالج هرگز اقدام به مصرف آن نكنند.
به نظر مي‌رسد درمان عوارضي كه براثر آلرژي ايجاد مي‌شود، به هزينه و وقت زيادي نياز دارد و چه بسا كه هيچ وقت هم درمان نشود، پس با مشاهده علايم آلرژي به آن بي‌تفاوت نباشيم و آن را به حال خود نگذاريم تا دوره‌اش بگذرد و خوب شود، زيرا بهبود موقت به معناي ريشه‌كن شدن بيماري نيست و سال بعد هم ممكن است عوامل آلرژي زا دوباره سبب بروز اختلال شود.
منبع :خبرگزاري جمهوري اسلامي
